Romanizasyon, dilbilimde farklı yazı sistemlerinin Latin alfabesine çevirilmesidir. Var olan romanizasyon şekilleri Türkçeye uygun değildi, Türkçede var olan ş, ç gibi harflerden faydalanabilmek ve Türkçeye daha uygun bir yazı ile Japoncayı latinize etmek için bunu yapıyoruz.
-Tsu sesindeki t neredeyse tamamen sessizdir. Telaffuzu için lütfen bakınız:
-Japoncada var olan R/L sesi ne tam bir R ne de tam bir L sesidir. Arası bir sestir. O yüzden bazen R bazen L olarak romanize edilmektedir. Tam telaffuzu için bakınız:
-ゐ ve ゑ modern Japoncada pek kullanılmaz. Ama edebiyatta hala kullanılabildikleri için bu hecelerin var olduğunu bilmenin zararı olmaz.
-ヱ ve ヰ artık pek kullanımda olmayan hecelerdir. Eskiden sırasıyla “ve” ve “vi” olarak telafuz edilirlerdi. Günümüzde sırasıyla “e” ve “i” olarak telaffuz edilirler. Bu heceler bazı isimlerde hala bulunabilir. Örneğin ヱビス bir bira şirketinin ismidir.
-を genellikle o diye telaffuz edilir. Ama, özellikle tiyatrocu ve şarkıcılar tarafından, vo diye de telaffuz edilir.
-ヲ (vo/o) nadiren kullanılan bir hecedir.
-Japoncadaki n harfi; p, b ve m harflerinin önündeyken m; t ve d harflerinin önündeyken n, k ve g harflerinin önündeyken nazal n, diğer tüm durumlarda boğazın arkasından oluşturulan bir n sesidir. O yüzden belirli durumlarda “m” diye romanize ediliyor. Japoncadaki n sesi diğer tüm seslerle eşit süre boyunca telaffuz edilmelidir.
-っ sesi ile duyulabilir duraksamalar belirtilebilir. Bu duraksamanın daha doğru adı gırtlaksal duraksamadır. Glotis boğazınızın bir parçasıdır ve eğer ana diliniz Türkçe ise “E bundan bana ne?” cümlesindeki E harfinin telaffuzu ile bunun üzerine çalışabilirsiniz, çünkü her sesliden önce bir gırtlaksal duraksama bulunmaktadır. Japoncada birçok sesli ile başlayan kelime de gırtlaksal duraksama ile telafuz edilir. Fakat bu asla yazılı olarak belirtilmez. Gırtlaksal duraksama sadece aşağıda verilen örneklerdeki gibi kelimenin sonunda yazılır.
あっ ＝ E (sonda gırtlaksal duraksama ile)
いたっ ＝ Ah! (Acıdı anlamında)
– Japoncada bir fiilin sonunda “ou” görüldüğünde o ve u ayrı ayrı telafuz edilir. Bunun dışında kalan durumlarda uzun o (oo/oğ) şeklinde telaffuz edilir. Bu kurala uymayan bir örnek Güney Kore’nin başkenti olan Seol’un Japoncada ソウル olarak yazılmasına karşın “so.uru” diye telafuz edilmesidir.
-“e+i” şeklinde yazılan şeyler genelde uzun e (ee/eğ) olarak telaffuz edilir. Ama her daim “ei” olarak da telaffuz edilebilir. Aynı şekilde “ou” genelde uzun o (oo/oğ” olarak telaffuz edilir ama bazen “o+u” şeklinde de telaffuz edilebilir sadece.
-Japoncada bazen ünlü düşmesi görülür. K, s, ş, t, ç, ts, h, f ve p harfleri arasında veya sonrasında i ve u ünlüleri düşebilir. Bu ses düşmeleri romanizasyonumuzda da gösterilmektedir. (Örnek: Yoroşiku -> Yoroşku)
-Genel olarak bu kurallar içinde romanizasyon yapsak da son tahlilde karar kulağımıza ve estetik anlayışımıza kalıyor.
“Pek kullanılmaz” dediği karakterler HİÇ kullanılmıyor, hatta sokağa çıkıp Japonlara göstersen 100 kişiden en az 95’i okuyamaz bile. “Ei”, “ou” gibi sesler de ister fiilin sonunda olsun ister başka bir yerde olsun kesinlikle Türkçe okuduğunuz gibi “ei”, “ou” şeklinde telaffuz edilmez, DAİMA “ee”, “oo” şeklinde telaffuz edilirler. 🙂
Yorumunuz için teşekkür ederiz. Ancak kaynak olarak kullandığımız IMABI’nin bu konudaki açıklamaları sizin bahsettiğinizden epey farklı. Alakalı yerleri alıntılamak gerekirse:
“Whereas long /e/ in native words is always spelled with ええ, it is spelled as えい in Sino-Japanese, in which case it may alternatively be literally pronounced as [ei]. This literal pronunciation is preferred in many regions of Japan as well as in conversation pronunciation, especially in singing. Note that all other instances of えい outside Sino-Japanese vocabulary must be pronounced as [ei].”
“Long /o/ is usually spelled in native words as おお. Historically, the second “o” would have originally been ほ or を, depending on the word. In Sino-Japanese words, long /o/ is written as おう. When おう is used in native words, it either stands for a long /o/ or “o.u.” Typically, おう in native words is always a long /o/ except when it is at the end of a verb. The ending of a verb is treated as a separate element, thus breaking apart what otherwise would be a long vowel.”
Özellikle “Note that all other instances of えい outside Sino-Japanese vocabulary must be pronounced as [ei]” ve “Typically, おう in native words is always a long /o/ except when it is at the end of a verb. The ending of a verb is treated as a separate element, thus breaking apart what otherwise would be a long vowel.” kısımlarına dikkatinizi çekmek isteriz.
Yani anlayacağınız gayet e+i gibi de, o+u gibi de okunabilmekte duruma bağlı olarak. Hatta birer örnek de takdim edelim bu şekilde okunabildiklerini ispatlayan:
He+i: https://jisho.org/word/%E5%A1%80
O+u: https://jisho.org/word/%E8%BF%BD%E3%81%86
(Kaynak: http://www.imabi.net/spellingissues.htm)
Grubunuzda böyle bilgilere açık insanlar olduğu için kaliteli projeler çıkaracağınıza inanıyorum böyle faydalı bilgileri bizlerle de paylaştığınız için teşekkürler.